Ieu tulisan ngahaja ku kuring ditulis saayana,
pikeun dibaca ku anak jeung incu pikeun pieunteungeun hirup jeung kahirupan
maranehana. Malak mandar aya mangpaatna pikeun nambah khazanah kahirupan
barudak. Oge tokoh-tokoh anu kacaritakeun jeung tempat-tempat ditulis oge
saayana. Mangga wilujeng maos..
Jadi PNS.
Ti awit
taun 2015 bulan Agustus kuring resmi geus ngeureunan tina profesi jadi guru. Da
memang kuring lahir taun 1955, jadi pas umur teh genep puluh taun. Pikeun
pagawe negeri sipil fungsional batas maksimalna 60 taun. Dina waktu-waktu kosong kuring sakali-kali sok
ngalamun sorangan bari sare gogoleran
dina luhur kasur, nyoreang ka mangsa-mangsa katukang, tilu
puluh taun anu kaliwat. Ari rarasaan mah asa
cekeneh kuring milu testing pagawe nagri sipil (PNS) hayang jadi guru. Harepan mah waktu harita teh kuring hayang jadi guru SMA, tapi kalah ka jadi
guru SGO Kuningan anu ayeuna geus ganti ngaran jadi SMAN 1
Cigugur. Kuring diangkat jadi guru SGO tahun 1985, golongan dua be, da waktu ngajukeun
lamaran teh anu dipakena ijajah sarjana muda lain, padahal harita kuring geus beres kuliah strata satu ngan kari
skripsina bae can anggeus. Ari gajih nu ditulis dina SK Rp 65.500,-(genep puluh lima rebu lima ratus
perak) unggal bulanna, pedah dibayarna henteu pinuh, ngan 80 % salila sataun
atawa memeh milu Latihan Prajabatan..
Tapi najan kitu oge hate teh asa bungah wae nu aya, sarua jeung bungahna nalika
diumumkeun lulus testing. Wah.. kuring bungah taya papadana, buru-buru bebeja ka
indung jeung bapak kuring.indung, lanceuk jeung duduluran kabeh ngarasa bungah.
Jadi dosen honor
Bapa kuring
mah waktu kuring lulus jadi Guru katingalina teh teu pati bungaheun teuing, sabab memeh milu test teh kuring keur
ngahonor jadi dosen di IAIN Sunan Gunung
Djati Cabang Cirebon, ngajar basa Arab. Da kuring sorangan oge geus yakin mun hiji mangsa
aya kasempetan bakal jadi dosen
tetep di eta perguruan tinggi. Tapi
meureun mana kitu oge lain bagian kuring jadi dosen teh, da akhirna mah jadi guru.
Ari bapa miharep pisan kuring kudu jadi dosen, ngarah gajihna gede tur statusna
atuh rada bergengsi meureun. Emang bener sih ieu mah lain gede hulu,tapi ukur
tahadus binikmah, waktu kuring wisuda
sarjana muda kuring kawilang mahasiswa anu berprestasi tur paling cepet beres. Harita mah disebutna
teh mahasiswa teladan. Sabab hasil ujian skripsi kuring nilaina memusakan. Atuh langsung Bapa
Dekan kuring ( Muhaimin ) ayeuna geus nyangking gelar Prof.DR. ngawadian ka
kuring sangkan jadi asisten dosen di IAIN Cirebon. Ceuk Pa Muhaimin ngomong ka
kuring kieu : “ sok ayeuna mah anggeuskeun wae heula kuliah maneh nepi ka
sarjana, mun geus rengse balik deui ka Cirebon (maksudna ka IAIN) tuluy bantuan
ngajar basa Arab.” Alhamdulillah tanggal 5 Mei 1985 kuring diwisuda di IAIN
Jakarta, predikatna baik, ipekana dua koma tujuh puluh dalapan. Diijinan miluan
neruskeun ka S2 oge. Kuring ngajar di
Cirebon meunang dua taun, ti tahun 1985 nepi ka taun 1987.
Bedana sakola jeung pasantren
Tunda carita pangalaman di IAIN Cirebon, ayeuna
kuring rek nyaritakeun gawe di sakola.
Sakola tempat gawe kuring teh kaasup sakola nu
geus senior, SGO (Sekolah Guru Olah Raga) ngaran na teh. Sarua jeung tatangga
anu saburuan nyaeta SPG (Sekolah Pendidikan Guru). Dua lembaga ieu boga pancen ngorbit guru jeung pendidik anu ahli pikeun ngajar di
sakola Dasar. Boh SPG boh SGO geus nyitak pirang-pirang guru anu ngalajar di SD, anu
panempatana sumebar kamana mana, lain
bae di kota Kuningan tapi Loba oge nu ditempatkeun di kota sejen. Poe munggaran ngajar kuring dibere
ngajar pelajaran basa Inggris, sabab pelajaran anu saluyu jeung widang kaahlian
kuring, Pendidikan Agama Islam tea, teu
kabagi jam, ari guru agama aya opatan, sedengkeun kelas ngan aya salapan kelas.
Tilu kelas ku kelas hiji, tilu kelas deui ku kelas dua jeung tilu kelas sejena
ku kelas tilu. Ari jumlah jam pelajaran dina samingguna tiap kelas ngan dua jam. Guru kabehna aya opat. Didinya
kuring jadi daek teu daek ngajar anu lain widangna. Untungna kuring resep kana
eta pelajaran, sabab waktu kuring masantren di hiji pondok di jawa timur, eta
bahasa teh kaasup
bahasa anu dipake sapopoena.
Pancen ti pamarentah kukuring dikeureuyueh
digawean. Isuk-isuk jam satengah genep geus miang ka sakola, jam dua sore karek
mulang deui ka imah. Imah kuring jeung sakola kawilang rada jauh oge. Tepi ka tempat
gawe teh meakeun waktu antara 45 menit nepi ka sajam. Jauhna teh kurang leuwih aya kana 18
kilometer. Desa tempat domisisli kuring harita di desa Cirahayu Kacamatan Luragung. Kuring saimah jeung mitoha. Sanajan rada jauh
ti imah ka tempat gawe oge tapi Alhamdulillah kuring jarang telat datang ka sakola da sok
mawa motor ari ka sakola teh. Lumayan alus motor kuring teh waktu harita mah .
Da babaturan mah rata-rata motorna teh vespa. Mun rek dihirupan kudu kutanaga
rada gede, diselah. Nu kuring mah Yamaha
bebek taun 83, tara kudu cape diselah, cukup staterna wae dikontakeun, cekes
gurr wae..!
Aya hiji pangalaman nu matak piseurieun jeung
aneh. Kungsi hiji waktu kuring dititah
jadi wali kelas. Aya budak anu peunteuna
goring pisan, teu target minimal-minimal acan. Enya da budak teh keur mah bangor bodo pisan. Sakola jarang asup, jarang
milu ulangan. Dibere waktu pikeun miluan
her teu datang wae. Kolotna dibere surat pemberitahuan ti sakola age teu
datang. Da ceuk beja mah kolotna
ngumbara di luar kota. Ternyata di mata
guru-guru nu sejen oge budak eta teh
kitu kalakuanana. Pas dina rapat kenaikan kelas meh kabeh satuju budak eta teh
tong ditaekeun, kaasup kuring, anu jadi wali kelasna, satuju pisan. Da keur naon atuh miara budak
ruksak siga kitu. Na ari pek teh kuring dicarekan ku wakil Kapala Bidang
Kurikulum, kieu pokna teh : “ kuring
aneh ku wali kelas, kuduna mah budak teh ditulungan satekah polah, sanajan eta
budak bodo, sabab kawajiban guru nu utama nyaeta ngarobah budak tina bodo jadi
pinter, tina males jadi rajin. Bere dorongan ku wali kelas, sangkan budak bisa
naek. Lamun teu naek bakal jadi beban Negara jeung citra sakola di mata masyarakat jadi goreng.”
Kuring ngabantah kana pamadegan Bidkur, sabab tojaiyah jeung hate. Tapi akhirna
eta budak ditaekeun kelasna ngan kudu
pindah sakola. Ti harita kuring embung jadi wali kelas deui. Bisi matak jadi
dosa. Kuring ngomong sorangan dina hate. Heueueh nya, paingan atuh pendidikan
di nagara urang teu maju-maju. Katinggaleun wae ku nagara batur, elmuna,
kaahliana jeung etikana. Batur mah tina hasil pendidikan sakola teh geus bisa
nyieun kapal super sonic, naik ka bulan, nyieun macem produk teknologi anu
canggih. Urang mah hayeuh wae ulukutek ngomean silabus, satpel, alat belajar.
Mun ganti mentri sok ganti deui kabijakan. Padahal anu heubeul oge alus. Tapi
sangkan menteri dianggap aya gawena, atuh nyieun deui aturan anyar. Nu jadi
korban mah apan nu diharandap. Ieu nu jadi sababiyah mundurn a ajen pendidikan di
nagara urang ku sikep teu konsistena para pengelola. Lain ngadidik budak sangkan pinter tur bener, tapi malah nyontoan sangkan
teu bener. Pantes barudak kaluaran sakola loba
nu jadi pejabat tapi jahat, jadi pemborong tapi jadi buraong. jadi pengusaha
tapi meres ka bawahana. Beda pisan jeung
pendidikan pondok pasantren. Kaalaman ku kuring waktu keur masantren, sapopoe na teh di Pondok Pasantren mah pinuh
ku pendidikan, pengajaran eung atikan akhlak anu hade. Isuk-isuk budak santri geus diharudangkeun pikeun ngalakonan solat
subuh, tuluy solat subuh berjamaah, b’ada
subuh barudak santri siap-siap, samemahna sarapan heula, tuluy mangkat
ka tempat diajar, rengse diajar shalat
lohor, tuluy makan siang, istirahat sakeudeung kira-kira
sajam, siap deui ka kelas keur milu
palajaran tambahan, kaluar ti dinya olah raga, bisa milih naon bae nu
dipikaresep. Jam lima mandi, jam satengah genep ka masjid ngantian magrib bari
ngabandungan bacaan Al-Qur’an. Kira-kira jam genep jengek adzan magrib, shalat
berjamaah. Rengse eta Pengurus Masjid mere informasi penting ka sakabeh santri ngeunaan
hal-hal anu aya pakuat pakaitna
jeung kegaiatan di Pondok. Pengumuman eta make tilu bahasa pengantar (Arab, Inggris jeung Indonesia). Tuluy muru ka
kamarna masing-masing. Ngantian salat Isya’ para santri kabeh maraca Qur’an
tepi ka bedug Isya. Rengse salat Isya dahar peuting di dapur umum. Tos beres
dahar balik deui ka kamar milihan buku pelajaran, ngapalkeun, ngagawean tugas
peer ti guru, tepi kajam satengah sapuluh. Tidinya karek sare. Lamun poe kemis sore (kira-kira jam 3an)
kabeh santri marake baju pramuka diajar elmu ka pramukaan, malem Jumahna diajar
pidato ku tilu bahasa. Isuk Jumaah, kabeh santri katut ustadz-usztadzna olah
raga marathon atawa lari pagi ngurilingan Pondok, sangkan sarehat. Sabab ceuk
dina babasan Arab : “ al’aqlu assalim fil jismi assalim.” Dina awak nu sehat
aya pikiran nu sehat. Jadi para santri teh bener-bener sampurna Otakna pinuh ku
elmu, hatena kebek ku kaimanan jeung kalakuana mulia. Anu kacida hadena, Pendidikan agama jeung
umum dipasantren tempat kuring diajar sarua bobotna, agama 100% kitu deui umum
100%. Jadi lamun santri tamat diajar di lembaga
ieu, dipiharep bakal pinter agama oge
pinter umum. Ceuk istilah kyai kuring mah kaluar ti pondok ieu santri bakal jadi kyai intelek. Nu matak ulah
kaget mun kaluaran ti Pasantren eta loba nu jadi inohong-inohong. Aya nu jadi
menteri, jadi pejabat, pengusaha, akademisi, hakim jeung teu saeutik nu
ngabogaan pasantren, jadi ajengan atawa kiyai.
Mondok di Gontor
Genep
taun kuring mondok di Pasantren, ngarana
Pondok Modern Darussalam Gontor Ponorogo Jawa Timur, ti awit taun 1970 nepi ka taun 1976. Pondok Gontor mah geus kawentar ka mana-mana, malah nepi ka luar negri sagala. Diadegkeuna taun 1926, ku tilu sasaduluran
atawa Trimurti, nyaeta KH Ahmad Sahal,
KH Zaenuddin Fanani jeung KH Imam Zarkasyi. Disebut Pondok Modern, lain pedah
modern agamana, tapi metodologi pengajaranna, nyaeta make system boarding school (asrama) jeung
pengembangan bahasana (Arab jeung Inggris ) make metode direct method atawa
thariqah mubasyarah. Jadi, santri diajar basa Arab henteu make system tarjamah,
tapi praktek langsung ngomong. Mediana loba, ti mulai di kelas, muhadloroh
(latihan pidato), dialog sapopoena, pangumuman-pangumuman anu narempel dina
papan pengumuman eta kabeh make basa
Arab jeung Inggris Subhanallah,
kuring Lumayan loba meunang elmu ti dinya mah, buktina waktu kuring neruskeun sakola ka Pergururan Tinggi
teh euweuh masalah, lancar-lancar wae. sabab boga dua keahlian Bahasa, Arab jeung
Inggris. Di Gontor kuring teu kaasup bodo-bodo teuing. Da ari naek kelas teh
sok asup wae ka kelas B. nyaeta kelas anu peunteuna aralus, minimalna dalapan.
Pelajaran anu paling dipikaresep ku kuring nyaeta basa Arab jeung basa Inggris.
Kungsi harita kuring miluan perlombaan pidato basa Arab sa-pondok Gontor. Ngan
teu meunang juara ka hiji, tapi meunang juara ka opat. Sabab emang saingana oge
beurat-beurat. Tapi sakitu oge lumayan lah…! Matak nalika kuring boga pamajikan,
kuring geus nyieun program mun
engke boga anak, hayang
masantren siga kuring, sugan bae atuh jadi kyai.
Babaturan jadi bojo
Emang
kuring kaasup untung, Alhamdulillah pamajikan teh keur mah dedegna panceg rupana hade ( cihuyy… ) pendidikana kaasup
luhur oge. Kaluaran ti perguruan tinggi Islam, nyeta IAIN Cirebon. Tadina mah
eta teh babaturan, malahan lanceuk kelas. Dasar kudu jadi jido meureun nya.
Awal-awal na amah waktu kuring beres kuliah ti Jakarta, lanceuk teh nanya : “ ayeuna kuliah maneh pan meh rek anggeus, atuh kudu geus
ngarencanakeun jang rumah tangga. Kumaha geus aya calona ? Kuring ngajawab :“ teu acan kang, jeung deui
abdi teh kuliah anggeus oge apan can
gaduh pacabakan anu tetep, kumaha engkena pamajikan rek dikumahakeun ? “
Lanceuk mencrong ka kuring semu anu yakin pisan : “ gampang ari geus boga
ijazah sarjana mah, loba nu ngabutuhkeun geura “ jawab lanceuk. Kuring ngajawab
: “ sok atuh mun kitu mah pangmilihkeun wae ku akang, mun akang saluyu abdi oge
saluyu”. Singket carita kuring diajak silaturahmi ka bawahan lanceuk, wakil
kapala ari kalungguhana mah. Eta wakil kapala teh boga anak awewe sarua keur
neangan pijodoeun, geus kaditu kadieu can aya anu sreg. Rupana ngawangkong
jeung lanceuk, tuluy aya kasaruaan tujuan. Akhirna kuring dikenalkeun, sihoreg
simana horeng babaturan kuring nalika kuliah di Cirebon. Malah manehna mah lanceuk kelas. Tapi ari umur mah kolot keneh
kuring. Singket carita tuluy wae atuh jadi dilamar.
Akad hareupeun janazah
Meureun kudu kitu jalan hirup kuring enggoning
ngambah rumah tangga anu digariskeun ku
Allah nu maha kawasa. Saminggu saenggeus ngalamar, calon pibojoeun teh meunang
musibah, kacilakaan dina kandaraan. Balik ti tempat ngajar, kaserempet ku
angkot tepi ka teu sadarna oge mang minggu-minggu. Hasil rontgen ti rumah
sakit, calon bojo teh aya rengat dina tulang tengkorakna, tepi ka ngaluarkeun
getih tina baham jeung ceuli. Ceuk dokter gegar otak. Salila dirawat di rumah
sakit atuh kuring kudu daek nungguan, ngarana pipamajikaneun. Meunang kurang
leuwih sabulan mah, calon teh mulai sadar, bisa nyarita jeung ngobrol. Pas rek
ijin kaluar ti rumah sakit, indung calon pamajikan teh sek gering parna anu kacida phawatireuna, ngutahkeun getih.
Cek wadul mah mun seug eta getih diwadahan mah duka aya sabaraha embereun . Miturut
dokter, indung calon pamajikan teh blooding, akibat tina panyakit liver kronis
tea. Pihak rumah sakit sigana geus kawalahan ngobatana, sabab panyakit teu waras-waras. Antukna dirawat
jalan di rumah sakit anu deukeut ka imah. Rupana Allah ngagariskeun umur manusa
sakumaha kahoyong –Na, peuting meh rek subuh ibu calon mitoha mulih kajati
mulang ka asal atawa pupus, Inna lillahi wa inna ilayhi raji’un……………! Kuring sedih
beak karep, keur mah colon pamajikan karek oge sabulan balik ti rumah sakit, can waras
saratus persen, katambah ibuna calon pamajikan tilar dunya. Masya Allah….
Kitu
meureun ujian munggaran jang diri kuring, akhirna
kuring nampa kana kadar papasten ti
Allah kalawan hate ihlas. Tapi cocoba
teh can eureun tepi ka dinya, buktina basa janazah rek di kurebkeun ujug-ujug
teh calon pamjikan kuring ngurihit sangkan memeh janazah dikurebkeun menta
diakadan heula hareupeun mayit. Sabab, cek inyana saluyu jeung amanat almarhumah, yen indung
calon mitoha teh hayang nyaksenan akad putrina memeh maot. Nyarita kitu teh
meureun dianggap wasiat. Ngadenge usul kitu, kuring asa kabentar
gelap, cek hat leutik kuring, bisa kitu
dibenerkeun ku hukum syar’I ngalaksnakeun akad hareupeun mayit. ? apan eta teh kayaan anu
kontradiksi pisan, ari akad mah kabungah sedengkeun ari papaten mah kasusah
jeung mamala. Tuluy atuh diskusi jeung duduluran ti dua beulah pihak, ti kulawarga
kuring jeung kulawarga calon pamajikan, nyawalakeun antara mangfaat jeung
madhorotna lamun eta pamenta dicumponan. Demi jang ngajaga madhorot jeung ngalap
mangfaat, akhirna kuring daek diakadan hareupun mayit, sanajan kuring era ku
masyarakat anu nyaksenan waktu harita. Jigana mah boa hiji peristiwa anu sarebu hiji kajadiana di
alam dunya. Jadi wae akad.
Boga anak opat
Sagala
rupa oge kumaha sikep hate, kuring ngadayung rumah tangga jeung manehna
sihoreng geus rada jauh, sampe
akhirna bati tina rumah tangga jeung di barakahan ku Allah anak nepi ka opat. Tahun
1986 lahir anak kuring nu ka hiji, ngarana Evan Farhan Wahyu Fuadi, filosofi tina eta ngaran nalika kuring nampa SK pertama
jadi guru SMAN taun 1985, harita anu
jadi Mentrina nyaeta Bapak Prof. Dr. Fuad Hassan. Anak anu ka dua diaranan Obby
Syukri Mahdiyin, waktu harita kuring keur ngefans ka Obby Mssakh, nu ngalagu “
semut merah” tea, mani resep pisan ka
eta penyanyi teh. jeung pas pupusna pun
Nini anu jenengana Syukrinah. Tuluy taun
1991, lahir anak anu katilu, kabeneran awewe saluyu jeung kahayang pamajikan , dibere
ngaran Nesa Nihlatul Maula. eta ngaran dipake pedah
pamajikan kuring waktu keur ngajar di
SKKPN (ayeuna SMPN 5) boga murid keur
mah geulis pinter ongkoh, ngarana Nessa
Eva Gani. Jigana Pamajikan nazar, mun ngke boga anak awewe rek dibere
ngaran Nessa. Jadi wae ngaran eta. Tuluy anak kuring
terakhi atawa bungsu lahir taun 1994, dingaranan Hamdin Kifahul Muhajir, eta ngaran teh terinspirasi tina singkatan Hamidah jeung Sholehuddin, ngarah runtut raut meureun
tidituna mah. Da memang jujur wae, keur anyar boga anak dua mah kuring teh sok
mindeng hoghag pasea, parebut aturan. Tapi ayeuna mah tara. Kaduana diaranan Muhajir, sabab kuring pindah ka imah anyar, anu nang
hese cape berjuang jeung pamajikan.
Tilu anak kuring kuliahna geus bareres, malah geus boga
pagawean sewang-sewangan, kari hiji deui
anu masih keneh keur nyusun tugas akhir. Muga-muga wae atuh taun 2016 pertengahan mah geus rengse tur diwisuda.
Angkat ka tanah suci
Syukuran
deui ka Gusti Allah SWT anu taya hinggana rehing kuring geus
ngalaksanakeun rukun Islam anu ka lima, nyaeta ibadah haji ka tanah suci Mekkah Al-mukaromah
jeung Madinah Al-Munawaroh, bareng jeung
pamajikan kuring dina taun 2012 anu kaliwat. Terus terang teu kabayang yen kuring rek bisa mangkat ka Mekkah bareng
duaan jeung pamajikan. Rek boga ongkos
timana atuh. Sabab pangala ngan saukur guru “ besar pasak dari pada tiang “, ku maha rek bisa mangkat, loba pangabutuh tea. Tapi subhanallah, Allah maha
kaya, ku jalan ayana tunjangan profesi guru atawa sertfikasi ti awit taun 2008 kuring
bisa setor ka Bank Syariah Mandiri, ngan perlu waktu dua taun, ti taun 2010
sampe 2012 kuring bisa aya nasib naek haji. Subhanallah.. nikmatna ibadah haji teu bisa
digambarkeun ku caritaan. Mun bae Allah ngersakeun aya rizki, kuring jeung bojo hayang mangkat
deui. Tapi ieu oge Alhamdulillah. Pamudah-mudahan wae ibadah abdi katut oun bojo
di tampi ku Allah Nu Rahman Rahim.
Pamungkas
Sakitu wae heula gerentes hate anu bisa
katulis, engke mun datang deui inspirasi anyar diteruskeun. Yuk … !
Gowok
mang onyon, Januari 2016.